سرقفلی، مبلغی است که موجر در ابتدای مدت اجاره از مستأجر دریافت میکند و در انتهای مدت، مبلغ مزبور را متناسب با قیمت روز محاسبه کردهو به مستأجر بازمیگرداند.
سرقفلی به مبلغی گفته میشود که موجر ملک تجاری، در ابتدای مدت اجاره از مستأجر ملک دریافت میکند و طبق قانون در پایان مدت، مبلغ مزبور را متناسب با قیمت روز محاسبه کرده و به مستأجر بازمیگرداند.
برای فروش سرقفلی یک ملک، باید موارد زیر را رعایت کرد:
اطلاع به مالک در صورت نبود حق انتقال به غیر: در مواقعی که قصد دارید سرقفلی ملکی که خریداری کردهاید یا حق کسب و پیشهای که برای شما حاصل شده است، واگذار کنید، بهتر است این موضوع را رسما با اظهارنامه به اطلاع مالک ملک برسانید تا در صورت تمایل، با وی وارد معامله شوید.
اخذ مجوز انتقال از مالک در صورت نبود رضایت: درصورتی که مالک به انتقال ملک راضی نباشد، مالک سرقفلی (مستاجر) میتواند با مراجعه به دادگاه و اخذ مجوز انتقال، به صورت قانونی به انتقال سرقفلی (حق کسب و پیشه) اقدام کند.
توجه به مدت اجاره در صورت وجود حق انتقال: درصورتی که مالک سرقفلی حق انتقال به غیر را داشته باشد، باید توجه کنید که آیا مدت اجارهاش منقضی شده یا خیر. در صورت انقضای مدت، بهتر است ابتدا از طریق مراجع قضایی علیه مالک، دعوای الزام به تنظیم اجارهنامه را مطرح کنید و سپس انتقال ملک را انجام دهید.
انتقال اختیاری سرقفلی: سرقفلی یک ملک گاهی اختیاری و با میل و رغبت مالک سرقفلی به فرد دیگری منتقل میشود که ممکن است با سند عادی باشد یا با سند رسمی. انتقال قهری سرقفلی: زمانی انتقال قهری مطرح میشود که شخص فوت کند و حقوق حاصل از اجاره (حق کسب و پیشه) به ورثه او انتقال یابد. انتقال قضایی سرقفلی: وقتی از طرف مقام قضایی حکم به انتقال سرقفلی ملک داده میشود، این انتقال را «انتقال قضایی» میگویند. اشخاصی که بدون داشتن حق انتقال سرقفلی، آن را انتقال میدهند، مرتکب تخلف شدهاند و با طرح دعوا از طرف مالک، سقوط نصف حق کسب و پیشه (سرقفلی) آنها حتمی است. اگر سند سرقفلی عادی بوده و حق انتقال در آن قید شده باشد، صاحب سرقفلی میتواند آن را منتقل کند؛ مشروط به اینکه انتقال جدید با سند رسمی باشد. به عبارت دیگر، حتی با وجود حق انتقال، مالک سرقفلی (حق کسب و پیشه) نمیتواند با سند عادی سرقفلی را منتقل کند. در صورتی که سند سرقفلی رسمی باشد، باید دید مالک سرقفلی حق انتقال به غیر را دارد یا خیر. اگر مالک سرقفلی حق انتقال به غیر را داشته باشد، میتواند با سند رسمی، حقوق قانونی خود را به شخص ثالث منتقل کند البته حتی با وجود حق انتقال به غیر، مالک سرقفلی نمیتواند با سند عادی، سرقفلی را به شخص ثالث انتقال دهد و در این مواقع، مالک سرقفلی الزاماً باید با سند رسمی به انتقال سرقفلی ملک اقدام کند. انتقال غیرقانونی سرقفلی یکی از مواردی است که حق سرقفلی را ساقط میکند. اشخاصی که بدون داشتن حق انتقال سرقفلی، آن را انتقال میدهند، مرتکب تخلف شدهاند و با طرح دعوا از طرف مالک، سقوط نصف حق کسب و پیشه (سرقفلی) آنها حتمی است. علاوه بر این، نصف دیگر حق کسب و پیشه به قیمت روز به مستاجر متخلف پرداخت خواهد شد. برای اینکه مالک سرقفلی حق انتقال به غیر را داشته باشد، لازم است این عبارت به صراحت در سند ذکر شود «حق انتقال به غیر را دارد.» بنابراین مسکوت گذاشتن موضوع انتقال و ذکر نشدن این عبارت، بهمعنی ممنوعیت از انتقال خواهد بود. درصورتیکه در سند سرقفلی، عبارتی مبنی بر انتقال سند سرقفلی قید نشود، مالک سرقفلی حق انتقال سرقفلی را ندارد.